Truyện hài, cũng giống các thể loại khác, luôn mang chút đặc tính dân tộc nào đó của tác giả câu chuyện. Vì thế truyện hài của các nước đều khác nhau. Mình thích nhất là hài kiểu Pháp và hài kiểu Mỹ. Hài kiểu Pháp nhẹ nhàng, thâm thúy, thường mang tính châm biếm, nói cách khác là kiểu hài bác học, khá giống tính cách dân Pháp, lãng mạn, ít thực tế và nhiều lý thuyết. Hài kiểu Mỹ lại trực tiếp, có gì đó hơi thô thiển, đúng kiểu của một dân tộc thực tế, bận rộn. So sánh thì mình thích kiểu Pháp hơn, một phần vì nhẹ nhàng, tinh tế hơn, và phần nữa là vì đọc vài lần vẫn cười được, còn kiểu hài kia thì chỉ 2,3 lần là thấy bình thường rồi. Nói theo tiếng Anh thì hài kiểu Pháp là humour, còn hài kiểu Mỹ là comedy vậy. Tất nhiên ở đây chỉ xin nói về đa số, chứ chắc chắn không phải tất cả. Ai dám bảo nhẹ nhàng, tinh tế là đặc quyền của người Pháp, còn thô thiển chỉ có mình người Mỹ chứ?

Đọc qua đoạn mở đầu này, chắc ai cũng nghĩ mình sẽ làm một bài viết phân tích kỹ lưỡng về hai kiểu hài. Đáng tiếc là trình độ của mình chưa đến mức ấy. Vốn không muốn viết đoạn mở đầu như vậy vì nó qua to tát so với những gì tiếp theo, nhưng vì là cảm hứng nên vẫn giữ nguyên không bỏ. Bây giờ mới xin phép đi vào mục đích chính của bài viết lần này, sơ qua cảm nhận về hai series truyện hài của Mỹ dành cho thiếu nhi do Nhã Nam phát hành gần đây là Junie B.Jones và Nhật ký Ngốc xít. Truyện của Pháp xin phép để vào lúc khác.

Đầu tiên là Junie B.Jones. Trời ạ! Cứ nhắc đến cô bé mẫu giáo này là lại tiếc số tiền đã bỏ ra mua 2 tập truyện về. Công tâm mà nói thì series này có nhiều truyện khá, nhưng mình ghét cái cách cô bé hét toáng lên với tất cả mọi người. Có nhiều cách để biến mình thành trung tâm vũ trụ, nhưng làm người khác chú ý bằng cách cố nói thật to thì quả là một lựa chọn tồi. Chính vì thế mặc dù mình chỉ cố gắng đọc xong được cuốn đầu là đành cho truyện vào danh sách cần thanh lý mà không đủ kiên nhẫn đọc tiếp tập 2. Đôi lúc tự hỏi có phải mình cổ hủ, khó tính không, nhưng suy cho cùng thì chọn sách để đọc là do ý thích cá nhân, sao lại phải nghĩ ngợi về chuyện người khác thích mà mình thì ghét chứ.

Tiếp đến là Nhật ký ngốc xít. Cuốn này thuộc dạng bất khả xâm phạm vì hai đặc điểm quan trọng của nó:

Một là, nó do superman mua tặng. Vì thế dù hay hay dở, dù muốn hay không thì vẫn cứ phải giữ sách lại (thực ra nếu muốn thì chắc cũng có cách để thuyết phục thôi).

Hai là, sách có chữ ký của dịch giả đề tặng đích danh mình. Giới chơi sách từ xưa đến giờ ngoài việc cố kiếm các bản cổ, bản hiếm ra, còn cái thú sưu tập bản có chữ ký, thủ bút của tác giả, dịch giả…cuốn sách. Vậy kể ra thì cuốn này cũng có thể coi là quý được rồi (Nói thêm về chuyện này một chút. Cá nhân mình cho rằng trừ những người quá khó tính ra, còn thì ai chẳng muốn người ta ghi nhận giá trị những tác phẩm của mình, bất kể là sáng tác hay dịch. Vì thế việc xin chữ ký, thủ bút có thể coi là đôi bên cũng có lợi, tác giả thì cảm thấy mình được công nhận, còn người mua sách lại có một bản đặc biệt). Quan trọng hơn, chữ ký này là do chính Superman xin cho mình. Đây là vấn đề chính khiến cho việc xử lý cuốn sách trở nên khó hơn thường lệ.

May mắn thay, Nhật ký Ngốc xít lại thuộc dạng những cuốn sách dễ được quyết định số phận. Cũng là nói về một cô bé, nhưng là học cấp II chứ không phải mẫu giáo như Junie B.Jones. Có lẽ vì thế nên cách gây cười của Nhật ký Ngốc xít tuy thô nhưng không quá mức như Junie, thậm chí truyện khá dễ thương khi xây dựng nhân vật chính nhẹ nhàng, hơi tự ti, cũng đầy những thắc mắc, suy nghĩ ngớ ngẩn, cũng thích những người đẹp trai, sống trong gia đình có vẻ quái dị với một ông bố thật thà, một bà mẹ nấu ăn dở khủng khiếp và một con chó săn thỏ quái dị. Đọc Nhật ký Ngốc xít có cảm giác dễ chịu, thoải mái hơn đọc Junie B.Jones, mặc dù trong ấy cũng đủ cả hỉ nộ ái ố (kiểu trẻ con). Mình đọc trong thời gian khá ngắn, ngắn hơn hẳn so với Junie B. Vui nhất là ông anh đọc xong thì thằng em cũng muốn đọc, kể ra cũng phải, nhồi mãi các thứ nặng nề vào đầu thì phải có gì đó nhẹ nhàng, vui vẻ trong lúc nghỉ ngơi giữa chừng chứ. Xem thế thì vai trò của truyện hài cũng không thể xem nhẹ được!