Sau khi đọc xong Harry Potter, phải tạm nghỉ một thời gian khá lâu tớ mới có thể quay lại với dòng văn học kỳ ảo. Các tác phẩm lớn của dòng văn học này đều khá đồ sộ, cả về quy mô địa điểm, thời gian diễn ra câu chuyện lẫn số lượng các nhân vật cùng những mối quan hệ chồng chéo, phức tạp. Thường người đọc muốn cảm nhận được buộc phải nhớ tương đối nhiều chi tiết, và phải có cái nhìn tổng thể. Chính vì thế, đọc một tác phẩm kiểu này khá mệt óc, khó mà đọc liên tục nhiều tác phẩm được. Bù lại, mỗi tác phẩm đều là những bản anh hùng ca tuyệt vời, cho người đọc những cảm xúc khó mà quên được.
Bộ truyện lần này tớ đọc là Biên niên sử xứ Prydain của nhà văn Mỹ Lloyd Alexander (1924-2007). Truyện nói về Taran, một người không có địa vị (theo đúng từ trong truyện), không biết cha mẹ là ai, lớn lên trong sự nuôi dạy của vị pháp sư già Dallben. Lấy bối cảnh là cuộc chiến chống lại Chúa tể tử địa Arawn, bộ truyện mô tả sự trưởng thành của Taran, từ khi chỉ là một cậu thiếu niên Phụ-Chăn lợn tới lúc trở thành Đức Thượng hoàng của toàn cõi Prydain.
Truyện có kết cấu khá đơn giản, cách viết trong sáng, dễ hiểu. Người không có nhiều kiến thức về thần thoại xứ Wales và vùng Bắc Âu vẫn có thể hiểu dễ dàng. Tuy vậy, một chút hiểu biết cơ bản sẽ giúp người đọc cảm thấy thú vị hơn. Trừ tập cuối, các sự việc diễn ra theo thứ tự thời gian, không gian. Điều này khiến người đọc không có được cái nhìn tổng thể, làm giảm đi sự hoành tráng của cuộc chiến. Bù lại, theo bước chân Taran, ta lại hiểu rõ hơn về số phận của nhân vật chính, những khó khăn, thách thức mà cậu phải gánh chịu, cùng những trải nghiệm, cảm xúc cậu rút ra được trên bước đường phiêu lưu của mình. Những trải nghiệm ấy đã biến một cậu thiếu niên chưa bao giờ ra khỏi vùng đất mình sinh sống trở thành một chiến binh, rồi vị tướng một quân đoàn tham chiến chống lại Arawn, và cuối cùng là Đức Thượng hoàng, vị vua tối cao trên toàn cõi Prydain. Đây có lẽ là dụng ý của tác giả, tránh cho bộ sách biến thành một câu chuyện miêu tả cuộc chiến một cách đơn thuần.
Mặc dù vậy, bối cảnh câu chuyện vẫn là cuộc chiến giữa toàn cõi Prydain với Chúa tể hắc ám. Do đó, không thể không dành một phần quan trọng mô tả nó. Và phần cuối của bộ sách đã hoàn thành rất xuất sắc vai trò của mình, khi tiếp tục mạch truyện của các phần trước, nói về sự trưởng thành của Taran, đồng thời mô tả thành công cuộc chiến với đúng tầm vóc quy mô của nó. Riêng với phần này, tác giả sử dụng cách kể các sự việc diễn ra dưới góc nhìn của nhiều nhân vật khác nhau. Qua đó, ta cảm nhận được sự sục sôi trong máu từng người lính, sự khẩn trương, cấp bách của tình thế, sự tiêu điều của chiến trường, nỗi đau khổ, tuyệt vọng của những chiến binh khi thất bại, niềm vui khi những tia sáng của sự hy vọng chợt xuất hiện ở cuối cuộc chiến tăm tối.
Tuy nhiên, do cách kết cấu như vậy, truyện có những khuyết điểm rất đáng tiếc. Việc dành nhiều không gian cho Taran khiến những mối quan hệ giữa các nhân vật khác khá mờ nhạt, không rõ ràng. Người đọc vẫn có những câu hỏi không thể trả lời ngay cả khi đã gấp trang cuối của bộ sách lại. Cái chết của những nhân vật chủ chốt trong từng phần diễn ra hơi nhanh, sự đau buồn chỉ là thoáng qua, không đọng lại nhiều cảm xúc trong lòng độc giả. Dù sao thì đòi hỏi này cũng không phù hợp cho lắm với những tác phẩm bao quát toàn cuộc chiến như vậy. Cảm xúc của riêng tớ thôi. Ngôn từ sử dụng trong truyện đơn giản, dễ đọc đối với đa số, nhưng chính vì thế, những ai yêu thích cách sử dụng ngôn ngữ trau chuốt, nuột nà sẽ không được như ý. Lại là một cảm nhận khác mang tính cá nhân.
Nói gì thì nói, xét tổng thể đây vẫn là một bộ truyện hay. Một giải Newberry Honor và một giải Newberry Medal là sự công nhận xứng đáng với bộ sách, và là sự đảm bảo cho một vị trí trên giá sách của những người yêu văn học. Về cá nhân mà nói thì tớ rất thích bộ này. Nó không làm mình mệt óc như khi đọc Harry Potter. Tuy vậy, có lẽ vẫn phải nghỉ ngơi một thời gian trước khi lại tiếp tục với một tác phẩm kỳ ảo khác.
P/S:
Hình trên là minh họa Fflewddur Fflam, do Justin Kunz vẽ, dựa trên trí tưởng tượng và hình ảnh của chính tác giả bộ truyện.
Một vài hình khác cũng do Justin Kunz vẽ:
http://www.justinkunz.com/prydain.html